زنانِ ماهیگیری که بدون مجوز و حامی به دریا می‌زنند

فعالیت زنان ماهیگیر در جزیره هنگام درحالی که سال‌هاست به صورت سنتی صیادی می‌کنند با اما و اگرهایی مواجه است. عدم صدور مجوز صید و بروکراسی‌‌های خسته کننده باعث شده این زنان بدون هیچ بیمه و حمایتی به دریا زده و خود را به دست موج‌ها بسپارند.

به گزارش برقع نیوز به نقل ازبرنا؛ شاید بتوان گفت جنوب و شمال کشور ما برخلاف وضعیت استان‌ها و مناطق مرکزی ایران شرایط متفاوتی برای زندگی دارد چرا که هم جواری با دریا و آب تقریبا شیوه متفاوتی را برای زندگی ساکنان آن مناطق به وجود می آورد. این تفاوت‌ها هم از لحاظ آب و هوایی مورد توجه است هم از لحاظ سبک زندگی درواقع وجود دریا و آب، شغل و منابع درآمدی ساکنان این منطقه را تحت تاثیر قرار داده است و در همه جزایر و استان‌های همجوار با دریا شغل ماهیگیری جزء یکی از اولویت‌های درآمدی است، به قول معروف صیادان زیادی از طریق دریا شکم زن و بچه های خود را سیر می کنند اما همیشه ماهی گیری منوط به شغلی برای مردان نیست. زنان زیادی در شهرهای ساحلی کشور در کنار مردان این کار را انجام می دهد، زنانی که یا زنان سرپرست خانوار هستند و یا در کنار مردان خانواده با صیادی به خرج و مخارج خانواده کمک می‌کنند اما کار کردن زنان همیشه مانند مردان نیست چراکه می‌تواند سختی‌های زیادی برای آن‌ها داشته باشد. یکی از این شهرهای دریا محور جزیره هنگام است. فعالیت اقتصادی در جزیره هنگام که بیشتر اهالی از دیرباز به آن مشغول بوده‌اند، ماهیگیری بوده‌است و هم‌اکنون فروش صدف و پذیرایی از گردشگران نیز از جمله فعالیت‌های مردم محلی است. زنان در این منطقه در کنار مردان به کار صیادی مبادرت دارند اما به راحتی کار نمی کنند. 

زنان ماهیگیر نه مجوز دارند نه بیمه و نه بنزین/ سازمان شیلات فقط وعده می‌دهد، کاری نمی‌کند

با پرس و جو این زنان شاغل به کار صیادی را پیدا کردیم. زمانی که با یکی از آن ها صحبت کردم، گفت: جزیره هنگام سی زن ماهیگیر دارد، سی زنی که چون زن هستند مجوز ماهیگیری ندارند و زمانی که قایق هایشان آسیب می‌بیند، بیمه‌ای هم ندارند که بتوانند خسارت‌های آن را پرداخت کنند، در مقابل هم مردها برای قایق‌هایمان مشکل ایجاد می کنند.

او ادامه داد: زنان ماهیگیر جزیره برخلاف مردان صیاد سهمیه بنزین هم ندارند، همچنین برای دریافت مجوز سازمان شیلات سال‌هاست که فقط به ما وعده می‌دهد وهیچ کاری انجام نمی‌شود.

این صیاد بیان کرد: اقتصاد خانواده و به نوعی اقتصاد جزیره دست زنان ماهیگیر است اما هیچ حق و حقوقی در این بخش ندارند. این افراد اگر مجوز داشته باشند هم می‌توانند وام بگیرند و موتورهای کهنه قایق‌هایشان را هم عوض کنند.

صدور هزار و ۵۹۸ مجوز صید قایق در سیستان و بلوچستان/ چگونه کسانی که نسل در نسل صیاد بودند مجوز ندارند اما عده‌ای با رانت مجوز صید دریافت می‌کنند؟

آن چیزی که به نظر می‌رسد این است که صیادی برای زنان منطقه هنگام در قشم و زنان سرپرست خانوار و جلوگیری از تبعات منفی ناشی از بیکاری مهم بوده و باید به فعالیت اقتصادی و اشتغال‌زایی زنان در این منطقه توجه خاصی شود. معین الدین سعیدی، عضو کمسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در گفتگویی که با خبرنگار برنا داشت، مشکل اصلی زنان صیاد را عدم صدور مجوز معرفی کرد و گفت: بیشتر زنان ماهیگیر و صیاد در جزیره هنگام مشغول به کار هستند و در سیستان و بلوچستان زنان صاحب این شغل دیده نمی‌شوند اما عمده مشکلی که جامعه صیادی زنان با آن روبه رو هستند، مجوز صید است.

او افزود: در مجلس شورای اسلامی بارها پیگیری کردیم تا صدور مجور صید برای زنان ماهیگیر تسهیل شود و در این راستا صید ترال را متوقف کردیم.

سعیدی در انتقاد از نحوه صدور مجوزهای صید تصریح کرد: صید ترال مهم‌ترین عامل آسیب‌های زیست محیطی‌ست و برای مردم جالب بود که چگونه صیادانی که نسل به نسل در این شغل مشغول به کار هستند نمی‌توانستند مجوز صید بگیرند اما یک سری افراد با رانت خاص این مجوز را دریافت می‌کردند و به شکل وسیعی صید ترال را انجام می‌دادند و تمام ذخایر آبزیان کشور را از بین می‌بردند که خوشبختانه با ورود مجلس صیدترال به مدت دوسال متوقف شد و جلوی این موضوع را گرفتیم.

نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی از صدور مجوز صید ماهی با قایق در حوزه انتخابیه خود خبر داد و گفت: با پیگیری‌هایی که داشتیم در حوزه سیستان و بلوچستان هزار و ۵۹۸ مورد مجوز صید قایق را دریافت کردیم اما همانطور که اشاره کردم زنان ماهیگیر بیشتر ساکن جزیره هنگام هستند.

او سازمان شیلات را متولی اصلی رسیدگی به وضعیت زنان صیاد معرفی کرد و افزود: متولی اصلی صید، سازمان شیلات است بنابراین اولین نهادی که باید برای رفع مشکلات زنان ماهیگیر جزیره هنگام تلاش کند، این سازمان است که ما هم بارها با آنها صحبت و مذاکره کردیم اما به هرحال این سازمان محدودیت‌های خاص خود را دارد و به دلیل محدودیت ذخایر آبزیان مجوز صادر نمی‌کنند.

سعیدی با بیان اینکه مجلس عزم جدی در رفع این مشکل دارد، بیان کرد: مجلس حتما درصدد رفع مشکل زنان صیاد بدون مجوز است و انشالله نمایندگان حوزه‌های انتخابیه هرمزگان با عزم جدی این مشکل را حل خواهند کرد.

تذکر، سوال و جلسات مفصل مجلس با سازمان شیلات درخصوص زنان ماهیگیر بدون مجوز/ سازمان شیلات در قالب تعاونی یا آموزشِ پرورش آبزیان به زنان جزیره هنگام کمک کند

منصور آرامی، نماینده مردم ابوموسی و بندرعباس نیز در گفتگو با خبرنگار برنا با اشاره به مشکل زنان صیاد حوزه انتخابیه خود اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات صیادان جنوب کشور کسانی که شغل‌شان ماهیگیری است و از طریق دریا حال چه با قایق خود چه با قایق دیگران کسب درآمد می‌کنند مجوز است.

او در پاسخ به این سوال که چرا سازمان شیلات مجوز صید برای زنان ماهیگیر صادر نمی‌کند، افزود: سازمان شیلات کشور به دلیل اینکه تعداد آبزیان کشور کم است، صدور مجوز صید را محدود کرده اما درخواست ما این است که تدبیری اندیشیده شود تا از یک طریقی این مشکل برطرف شود به همین دلیل تاکنون بارها با سازمان شیلات کشور چندین جلسه مفصل برگزار کردیم.

آرامی با اشاره به راهکارهای حل مشکل زنان صیاد بدون مجوز تصریح کرد: در حال حاضر صید صنعتی به شکل عظیمی انجام می‌شود اما قایق‌های کوچک برای ماهیگیری مشکل دارند که می‌توان با اندیشیدن تدابیری آن را حل کرد برای مثل می‌توان این ماهیگیران را در قالب تعاونی‌ها قرار داد تا هم مجوز داشته باشند هم از بیمه و سایر خدمات استفاده کنند چون به هرحال شغل این افراد نسل در نسل ماهیگیری است و نمی‌توان شغل آنها را گرفت یا اینکه باید مشاغل مرتبط با ماهیگیری مانند پرورش آبزیان به آنها یاد داد و فرصت شغلی را برایشان فراهم کرد در هر صورت سازمان شیلات متولی این امر است و اگر فکر می‌کند نمی‌توان مجوز ماهیگیری صادر کرد، می‌تواند از روش‌های دیگر به این زنان کمک کند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی به مشکل زنان صیادی که بدون بیمه کار می‌کنند اشاره کرد و گفت: زنان ماهیگیر بدون مجوز وقتی دریا می‌روند، هرمشکلی برای آنها ایجاد شود چون بیمه نیستند؛ هیچ حمایتی هم از آنها صورت نمی‌گیرد و نهادی متولی آنها نیست بنابراین درخواست صریح ما این است که سازمان شیلات یا در قالب تعاونی و یا در قالب آموزش پرورش آبزیان به این زنان کمک کند.

او ادامه داد: تاکنون رایزنی‌ها و مذاکراتی در این خصوص با سازمان شیلات کشور در قالب تذکر، سوال و جلسه در مجلس داشتیم و امیدوارم در دولت جدید مشکلات کنونی در این حوزه مرتفع شود.

در این گفتگو از آرامی درباره تعداد زنانی که در جزیره هنگام بدون مجوز مشغول ماهیگیری هستند پرسیدیم که او اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: بنده شخصا آماری از تعداد این زنان ندارم.

سازمان شیلات یا مجوز صادر کند یا شغلی برای زنان صیاد به وجود بیاورد

جزیره هنگام با وجود ظرفیت‌های زیاد، بسیار محروم است و ساکنان این جزیره راهی جز کسب درآمد از دریا ندارند و مجبور هستند شغل پیشینیان خود را ادامه دهند بنابراین عدم صدور مجوز به زنان ماهیگیر که پا به پای مردان شان کار می‌کنند، اصلا قابل پذیرش نیست. متاسفانه بروکراسی موجود در این زمینه زنان را از پیگیری مجوز منصرف می‌کند و درنهایت آنها بدون هیچ بیمه و حامی دل به دریا زده و برای لقمه‌ای نان خود را به دست موج‌ها می‌سپارند. سازمان شیلات کشور یا باید صدور مجوزها را تسهیل کند تا این زنان بدون دغدغه و خطر راهی دریا شوند یا اینکه شغلی مرتبط با همین موضوع برای آنها ایجاد کند تا غم نان نداشته باشند.