نبود عدالت سهم زنان

در روزهای گذشته خبرهایی از حکم اعدام یک زن به دلیل خیانت به همسرش منتشر شد. زنی به نام میترا که اعلام شده بود در نبود همسرش با چند مرد ارتباط داشته و بعد از مدتی همسر این خانم متوجه ماجرا می‌شود. همسر میترا یک روز با پلیس تماس می‌گیرد و مأموران هم میترا را با مرد جوانی دستگیر می‌کنند. طبق آنچه در رسانه‌ها منتشر شده پس از اظهارات متهمان، قضات پایان جلسه را اعلام کردند و برای صدور رأی وارد شور شدند و با توجه به مدارک‌ موجود در پرونده، میترا را به اعدام و خسرو همان مردی که با میترا ارتباط نامشروع داشته را به شلاق محکوم کردند. اما بعد از اعلام این خبر، بخشی از افکار عمومی در فضای مجازی به تفاوت مجازات زنان و مردان در ارتکاب به خیانت واکنش نشان دادند. سؤال‌هایی از این دست که چرا اگر مردی به جای میترا مرتکب همین اشتباه شده بود مجازات کمتری برای او صادر می‌شد؟ همچنین بخش دیگری، از مجازات سنگسار تا اعدام برای روابط نامشروع زنان یاد کردند که هیچ‌کدام از آنها قابل مقایسه با مجازاتی که مردان باید متحمل شوند نیست.

روابط نامشروع در قوانین ما چه تعریفی دارد؟

روابط نامشروع را می‌توان به روابط میان زن و مرد که مرزهای شرعی، حقوقی و قانونی را رد کرده نسبت داد. در ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی تعزیرات چنین اذعان می‌دارد:‌ هرگاه زن و مردی که بین آنها علقه زوجیت نباشد، مرتکب روابط نامشروع یا عمل منافی عفت غیر از زنا از قبیل تقبیل یا مضاجعه ‌شوند، به شلاق تا نودونه ضربه محکوم خواهند شد و اگر عمل با عنف و اکراه باشد فقط اکراه‌کننده تعزیر می‌شود.

همچنین کلمه تقبیل که جزء کلمات عربی محسوب می‌شود به معنی بوسیدن و درآغوش‌کشیدن است، پس بوسیدن زن و مرد نامحرم اگر تحت شرایطی قرار بگیرد مصداق رابطه نامشروع به خود می‌گیرد و جزء جرایم قانون مجازات است. کلمه مضاجعه نیز جزء کلمات عربی به شمار می‌رود که به معنی خوابیدن زن و مرد در رختخواب در کنار یکدیگر است. رابطه نامشروع را می‌توان به هرگونه ارتباط دوطرفه میان زن و مرد نامحرم به قصد لذت جنسی بدون هرگونه تماس جنسی دانست.

مجازات رابطه مرد  مجرد  با  زن  متأهل

درخصوص مجازات رابطه با زن متأهل باید گفت: قانون مجازات اسلامی درمورد زنای مرد مجرد با زن متأهل می‌گوید: برای زانی محصن حد زنا و برای زانیه محصنه رجم (سنگسار) است که امروزه دیگر از رجم استفاده نمی‌شود و حکم اعدام را صادر می‌کنند. چنانچه زنا با شاهد اثبات شده باشد، مجازات زانیه محصنه و زانی محصن اعدام است. بر طبق ماده ۲۲۶ قانون مجازات اسلامی احصان در هریک از مرد و زن به نحو زیر محقق می‌شود:

«الف – احصان مرد عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده از طریق قُبُل با وی در حال بلوغ جماع کرده باشد و هر وقت بخواهد امکان جماع از طریق قُبُل را با وی داشته باشد.

ب – احصان زن عبارت است از آنکه دارای همسر دائمی و بالغ باشد و در حالی که بالغ و عاقل بوده، با او از طریق قُبُل جماع کرده باشد و امکان جماع از طریق قُبُل را با شوهر داشته باشد».

همچنین طبق ماده ۲۲۸ از قانون مجازات‌های اسلامی، چنانچه زانی نابالغ و زانیه بالغ باشد، مجازات زانیه تنها ۱۰۰ ضربه شلاق است. طبق ماده ۲۳۰ از قانون مجازات‌های اسلامی، در مواقعی که فرد مرتکب، غیرمحصن بوده باشد، ۱۰۰ ضربه شلاق است.

تفاوت  زنا  با  روابط  نامشروع

زنا یک جرم حدی است. مجازات حدی به مجازات‌هایی گفته می‌شود که به دلیل سختی و مشقتی که دارند، باعث می‌شوند مردم از انجام کارهای خلاف منع و محدود شوند که این موضوع نوعی بازدارندگی از جرم را سبب می‌شود و به عبارت دیگر قانون‌گذار این جرم را از گستره شرع تبدیل به قانون کرده است و شامل مجازات‌های حدی می‌شود. از نمونه‌های جرم حدی می‌توان به اعدام، شلاق و قطع چهار انگشت دست و پا اشاره کرد.

اثبات جرم نامشروع و زنا بسیار دشوار است. «اصولا» شرایطی که می‌توان بر اساس آن جرم زنا را اثبات کرد، دشوارتر از نحوه اثبات رابطه نامشروع است. از دیگر تفاوت‌های زنا و جرم نامشروع می‌توان به تعیین دامنه این دو نوع جرم اشاره کرد و هر رابطه‌ای که مصداق رابطه‌ای غیرعرفی میان زن و مرد باشد و منافی عفت قرار گیرد، جزء این‌گونه روابط است، ولی در مقابل زنا تنها عملی را شامل می‌شود که طبق تعریف قانون از جرم زنا (دخول اندام تناسلی مرد به اندازه ختنه‌گاه در قُبُل یا دُبُر زن) صورت گرفته است.

مورد بعدی تفاوت زنا و رابطه نامشروع را می‌توان تفاوت در شرایط تحقق آنها دانست. زنا برای محقق‌شدن به شرایط خاصی نیاز دارد؛ اما رابطه نامشروع صرف وجود یک رابطه نامشروع مثل گرفتن دست یکدیگر یا ارتباطات تلفنی خارج از چارچوب یا حتی کنار هم راه‌رفتن شکل می‌گیرد. حال اگر یک زن متأهل با وجود شرایط مذکور زنا کند، به فعل رخ‌داده زنای محصنه گفته می‌شود و اگر زانی مرد متأهل باشد زنای محصن گفته می‌شود. در کنار آن، زنای غیرمحصنه به زنایی گفته می‌شود که محصنه نیست. زنای غیرمحصنه به دو دسته تقسیم می‌شود:

۱- زنای غیرمحصنه فرد متأهل: به این ترتیب که اگر فرد متأهلی به دلیل غیبت طولانی همسرش یا بیماری او و مواردی از این دست، نتواند با او رابطه جنسی داشته باشد، زنا غیرمحصنه خواهد بود.

۲- زنای غیرمحصنه فرد مجرد: در زنای غیرمحصنه فرد مجرد، فرد به اراده خودش اقدام به برقراری رابطه زنا می‌کند.

 زنای به‌عنف  چیست؟

زنای به‌عنف به این شرح است که به صورت اجباری صورت گرفته و یکی از دو طرف رضایتی به عمل ندارند؛ برای نمونه زمانی که مردی به زنی تجاوز می‌کند در زمانی که به زور عمل انجام می‌شود و اگر زن تسلیم شود در این مورد نیز باز زنا صورت گرفته است. دادگاه رسیدگی‌کننده جهت جرایم منافی عفت دادگاه کیفری دو است مگر اینکه در قانون در صلاحیت مرجع دیگری باشد ولی در جرایم دیگر منافی عفت همچون سنگسار، اعدام در دادگاه کیفری یک انجام می‌شود.

ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی کیفری چه می‌گوید؟

در این ماده آمده که متهم در دادگاهی محاکمه می‌شود که جرم در حوزه آن واقع شود. اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه‌‌های قضائی مختلف شود، رسیدگی در دادگاهی صورت می‌گیرد که مهم‌ترین جرم در حوزه آن واقع شده باشد. چنانچه جرائم ارتکابی از حیث مجازات مساوی باشد، دادگاهی که مرتکب در حوزه آن دستگیر شود، به همه آنها رسیدگی می‌کند. در صورتی که متهم دستگیر نشده باشد، دادگاهی که در ابتدا تعقیب در حوزه آن شروع شده است، صلاحیت رسیدگی به تمام جرائم را دارد. اما راه‌های اثبات زنا چیست؟

۱- شهادت شهود

برای شهادت شهود حضور چهار مرد عادل که انجام زنا را دیده باشند یا سه مرد و دو زن انجام زنا را دیده باشند زنا ثابت می‌شود.

۲– اقرار طرفین

اقرار طرفین در این مورد خود فردی که عمل زنا را انجام داده باید اقرار به انجام چنین کاری کرده باشد در این صورت ثابت می‌سود و می‌بایست شخصی که اقرار به زنا کرده دارای شرایط ذیل باشد:

«اولا» شخصی که اعتراف به زنا می‌کند عاقل و بالغ باشد. – فرد باید با اراده خودش اقرار به زنا کند و در این کار اختیار داشته باشد. – فرد باید چهار مرتبه به اینکه زنا کرده است اقرار کند اقرار کمتر یعنی دو یا سه مرتبه، موجب اثبات زنا نمی‌شود. – اقرار باید حتما نزد قاضی باشد، اقرار نزد سایر افراد اعتباری ندارد.

۳-علم قاضی

به نوعی به قاضی ثابت شود که جرمی رخ داده است همچنین یکی از راه‌های اثبات زنا نیز علم قاضی است برای مثال فیلم، عکس و ضبط صدا زمانی که برای قاضی محرز شود به واسطه آن زنا رخ داده قاضی می‌تواند حکمی بر مبنای زنا صادر کند.

متأسفانه در قانون اساسی موضوع جرم خیانت مرد به زن عنوان نشده است. اما در صورت وقوع جرم حکم خیانت مرد زن‌دار را همانند حکم خیانت زن شوهردار مشخص کرده است. البته چه‌بسا مردان زیادی با روکردن تکه‌کاغذی به نام صیغه‌نامه بر خیانت خود سرپوش شرعی خواهند گذاشت. به نظر می‌رسد قانون برای رعایت حقوق زنان نیز کم‌کاری کرده است. به هر حال زمانی مرد مورد پیگرد قانونی به دلیل خیانت به همسر قرار خواهد گرفت که رابطه نامشروع

 یا زنای وی اثبات شده باشد.

طبق ماده قانونی ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی درخصوص مجازات زنان و مردان در ارتکاب به خیانت، چنانچه زن یا مرد با شخص نامحرمی ارتباط نامشروع داشته باشد به شلاق تعزیری ۹۹ ضربه محکوم خواهد شد. منظور از رابطه نامشروع بوسیدن، در‌آغوش‌کشیدن و هم‌بسترشدن است.

این مجازات مشمول افرادی که مرتکب زنا شده‌اند نبوده و منظور از هم‌بستری، خوابیدن یا نزدیکی بدن بدون دخول است. مجازات اسلامی برای زنای مرد و زن ممکن است اعدام باشد. البته در قوانین اصطلاحی به نام زنای محصنه وجود دارد که در صورت ارتکاب آن اعدام، شلاق حد و سنگسار از مجازات‌های خیانت مرد به زن و حکم خیانت زن شوهردار خواهد بود. زنای محصنه به معنی زنای شخص متأهل است که هیچ مانعی برای ارتباط جنسی با همسر خود نداشته باشد اما با شخص ثالثی ارتباط برقرار کند، زنای وی زنای محصنه شناخته می‌شود.

طلاق به دلیل خیانت مرد

حکم خیانت زن شوهردار از سوی قانون مشخص است. اما چنانچه مرد به همسرش خیانت کند قانون چه مجازاتی را برای مجرم در نظر خواهد گرفت؟ در صورتی که زن بتواند به دادگاه خیانت همسر خود را اثبات کند علاوه بر مجازات حد زن می‌تواند از همسر خود با رعایت تمامی حقوق طلاق بگیرد. مهریه، نفقه و اجرت‌المثل به زن تعلق گرفته و دادگاه وظیفه دارد در صورت خواسته زن طلاق وی را از مرد بگیرد.

نحوه اثبات خیانت مرد

نحوه اثبات خیانت مرد نیز مشابه اثبات وقوع هر نوع جرمی از اقرار تا شهادت شهود و ارائه مدارکی چون فایل صوتی، ویدئو، پیامک و… است. زن بایستی با ادله کافی ادعا کند که شوهرش به وی خیانت کرده است.

حقوق زن و مرد پس از مواجهه با خیانت

دانستیم که مجازات زنان و مردان در ارتکاب به خیانت چیست. در این صورت قانون با ارائه حکم مجرم را به سزای اعمالش می‌رساند. حق و حقوق مالی زن چنانچه پیش‌تر گفته شد همچنان به زن تعلق دارد و مرد حتی در صورت مجرم‌بودن زن مجبور به پرداخت آن است. مگر اینکه زن مهریه و مطالبات خود را به مرد ببخشد. در صورت خیانت مرد زن‌دار طبق قانون زن می‌تواند دادخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه کند. حضانت فرزند یکی دیگر از حقوقی است که مربوط به زن و مرد می‌شود.

حضانت فرزندان در صورت خیانت زن و شوهر

در قانون حضانت فرزندان دختر و پسر زیر هفت سال سن با توجه به شرایطی با مادر است. البته در صورتی که مادر راضی باشد یا شرایطی چون عفت و صلاحیت اخلاقی داشته باشد. پس از آن حضانت دختر تا ۹سالگی و پسر تا ۱۵سالگی با پدر است. پس از پایان این سن فرزند تصمیم‌گیرنده حضانت خواهد بود.

در صورت صدور حکم خیانت زن شوهردار حضانت فرزندان با پدر خواهد بود. پدر می‌تواند با استناد به این حکم صلاحیت اخلاقی زن را زیر سؤال ببرد. دریافت حضانت فرزند از مرد نیز به مثابه حضانت زن است. در صورتی که دادگاه مادر را برای حضانت مناسب بداند، طبق قوانین حضانت به مادر داده می‌شود.

منبع: شرق