از روز هفتم مهرماه سال جاری، همزمان با روز آتش‌نشان، قرار است که برای اولین بار، ۱۶ آتش‌نشان زن در شهرداری تهران، فعالیت رسمی و اجرایی خود را از یک ایستگاه عملیاتی، آغاز کنند. مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران می‌گوید اقدامات لازم برای حضور بانوان در آتش‌نشانی صورت گرفته است. آقای محمدی، توضیح داده که «آتش‌نشان زن مراحل کاری خود را طی می‌کند؛ فعلاً در قسمت طی مراحل درمانی هستند. و بعد از آن هم تحقیقات و گزینش انجام شده و به محض اینکه جواب گزینش بیاید کار آغاز می‌شود.» به گفته او «رنج سنی این افراد بین ۲۳ تا ۳۰ سال است و تحصیلات آنها عمدتاً دیپلم و لیسانس است.»خبر حضور آتش‌نشانان زن برای نخستین بار، با اظهاراتی از پرویز سروری، نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر تهران هم همراه شده. که قابل توجه است. او گفته: «در برخی مواقع در حوادث با صحنه‌های دلخراشی روبه‌رو هستیم؛ طبیعتا در بسیاری از حوادث بانوان می‌تواند راهگشا باشند.»آقای سروری توضیحی در خصوص صحنه‌های دلخراشی که حضور زنان را بیش از مردان طلب می‌کند توضیحی نداده و به این نکته هم اشاره کرده که «در برخی از جاها که حضور آقایان مغایر با شئونات اسلامی است طبیعتاً حضور بانوان می‌تواند گره‌گشا باشد و امیدواریم بانوان در این عرصه هم خوش بدرخشند و کارنامه خوبی داشته باشند.» با مهندس مهدی داوری، ریاست سابق سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهری تهران، به گفت‌وگو نشسته‌ایم. طبیعتا فعالیت‌های او در سازمان آتش‌نشانی، در به ثمررسیدن بسیاری از فعالیت‌هایی که این روزها سخن از اجرا و بهره برداری از آنها می‌شود، موثر بوده است. در واقع استارت و مقدمات حضور زنان آتش‌نشان در دوره‌ای که آقای داوری ریاست این سازمان را برعهده داشته، زده شده، آزمون‌های عملی ورزشی و سایر آزمون‌ها هم برگزار شده و منتظر مراحل بعد یعنی تست‌های پزشکی و مصاحبه‌های حضوری بوده‌اند.اما حوادث مربوط به آتش سوزی و… حوادثی اضطراری بوده که امکان تصمیم گیری در لحظه برای اینکه کدام یک از نیروهای خانم یا آقا درگیر شوند، وجود ندارد. آقای داوری معتقد است که فعالیت در سازمان آتش‌نشانی، جنسیت بردار نیست. او توضیح می‌دهد که «درست است در برخی موارد شاید شهروند حادثه دیده راحت‌تر باشد که یک خانم به او کمک کند اما ما نمی‌خواستیم که این دیدگاه جنسیتی را به سازمان آتش‌نشانی حاکم کنیم. به هر صورت وجود آتش‌نشان‌های خانم هم مثل آتش‌نشان‌های آقا بسیار می‌تواند موثر باشد و اینجا نباید تقسیم بندی صورت دهیم.»
زنان ومردان در کنار یکدیگر
مهندس مهدی داوری با اشاره به اینکه ما نوع فعالیت زنان را مثل همه آتش‌نشان‌ها فعالیت گسترده دیده بودیم، توضیح می‌دهد که «هدف ما از این کار این بود که اولا عرصه جدیدی برای فعالیت‌های حرفه‌ای خانم‌ها ایجاد کنیم و دوم اینکه در مواردی با توجه به شرایط فرهنگی جامعه‌مان، اگر بهتر است که از خانم‌ها استفاده کنیم، این کار را انجام دهیم.» به گفته این مقام سابق سازمان آتش‌نشانی شهر تهران «برنامه ما این بود که زنان همه آموزش‌های کامل را ببینند و همراه آقایان در حوادث حاضر شوند. به‌همراه نیرو حرکت کنند و در حوادث حاضر شوند.»او توضیح می‌دهد که «هر حادثه‌ای معمولا فرمانده دارد و زنان هم بنا به صلاحدید فرمانده وارد عملیات می‌شوند اینکه چه کاری را باید انجام دهند و چه بخشی از عملیات را بر عهده بگیرند.»داوری می‌گوید: «خانم‌ها هم تیمی هستند که همزمان با آقایان حرکت می‌کنند و ممکن است فرمانده هر ماموریتی را بر عهده آنها بگذارد و این تشخیص فرمانده است که خانم‌هایی که تیم را همراهی می‌کنند، چه ماموریتی را باید انجام بدهند و چه وظایفی دارند.»
آزمون و خطا
اما حوادث مربوط به آتش سوزی و… حوادثی اضطراری بوده که امکان تصمیم گیری در لحظه برای اینکه کدام یک از نیروهای خانم یا آقا درگیر شوند، وجود ندارد. داوری می‌گوید: «ما همکار پیش از این همکار خانم در حوزه‌های پیشگیری و اداری و غیره داشته‌ایم اما این اولین بار است که آتش‌نشان خانم به صورت حرفه‌ای وارد کار عملیاتی می‌شود و کمی هم با توجه به این نکته که در لحظه حادثه نمی‌شود، تصمیم گرفت، باید دید که چطور پیش می‌رود به این معنا که بازخورد آن هنوز مشخص نیست البته در دنیا مرسوم است و آتش‌نشان‌های خانم در بیشتر کشورهای دنیا فعال هستند و مثل آقایان به فعالیت‌های خود می‌پردازند.»داوری البته به این نکته هم اشاره می‌کند که با توجه به شرایط شغلی آتش‌نشانی، تعداد آتش‌نشان‌های خانم در دنیا هم بسیار کمتر از آتش‌نشان‌های مرد است. و شاید خود خانم‌ها هم کمتر به این شغل تمایل داشته باشند اما هستند و وقتی هم که هستند می‌توانند همه ماموریت‌هایی را که آقایان انجام می‌دهند، انجام دهند. در ایران هم باید مراحل خود را طی کند تا به برداشت دقیق‌تری برسیم.»
متقاضیان زن، زیاد بودند و پذیرش محدود
از داوری راجع به وضعیت کلی حضور زنان در آتش‌نشانی در دوره ریاست خود او سوال می‌کنیم و او می‌گوید که «خیلی تلاش شد که فعالیت خانم‌ها به عنوان آتش‌نشان رسمیت پیدا کند. مصوباتش انجام شد و تا مراحل گزینشی هم پیش رفتیم و آزمون‌های متعدد ورزشی و علمی و غیره تا حدود زیادی اخذ شد و باید مراحل گزینشی که شامل تست‌های پزشکی و مصاحبه‌های حضوری می‌شد هم باید انجام می‌شد که ظاهرا اتفاق افتاده و خوشبختانه این طرح به نتیجه رسیده است.» داوری از فراخوانی که برای حضور زنان در آتش‌نشانی، داده شد، یاد می‌کند و می‌گوید که تعداد زیادی از خانم‌ها ثبت نام کردند ولی خب ما تعداد محدودی می‌خواستیم و انشاا… اگر این دوره با موفقیت طی شود، برنامه ما این بود که این برنامه تکرار شود و سال‌های بعد هم تعداد دیگری از زنان به سازمان آتش‌نشانی اضافه شوند.
سازمان آتش‌نشانی در حوزه جنسیت تفکیک بردار نیست
در دلایلی که برای حضور زنان ذکر شده به برخی حوادث دلخراش اشاره شده و حضور زنان می‌تواند کمک کننده باشد یا از حضور زنان در مواردی که حضور مردان غیر شرعی است یاد شده. این اظهارات به چه معناست؟ داوری می‌گوید: «درست است در جاهایی با توجه به شرایط فرهنگی و ارزش‌هایی که در جامعه ما حاکم است، اینکه یک خانم حضور داشته باشد، خیلی موثر است اما ما نمی‌خواستیم که این دیدگاه جنسیتی را به سازمان آتش‌نشانی حاکم کنیم. یعنی اصولا این دیدگاه نباید بر سازمان حاکم شود. به هر صورت وجود آتش‌نشان‌های خانم هم مثل آتش‌نشان‌های آقا بسیار می‌تواند موثر باشد و اینجا نباید تقسیم بندی صورت دهیم.» البته او توضیح می‌دهد در برخی موارد شاید شهروند حادثه دیده راحت‌تر باشد که یک خانم به او کمک کند اما «در حالت کلی، در اثربخشی نیروها نباید تفکیک و تقسیم بندی قائل شد. اینجا به عنوان شخصیت یک آتش‌نشان نگاه کنید؛ نه خانم و نه آقا؛ وجود هر دو می‌تواند موثر و کمک کننده باشد.»
رفع خلأ‌های قانونی برای ایمنی شهر یک فوریت است
داوری نگاهی کلی به دوره کاری خود در ریاست سازمان آتش‌نشانی می‌اندازد تا ازمحدودیت‌ها و مشکلاتی که در حوزه آتش‌نشانی چه در حوزه زنان و چه مردان، وجود داشته سخن بگوید. به گفته او «شاید گفتن این مسائل که حالا دیگر در مسئولیت من نیست، مفید نباشد اما به نظرم یکی از مهم‌ترین مواردی که باید مورد توجه قرار بگیرد، رفع خلأ‌های قانونی برای ایمنی شهر است. من همیشه گفته بودم که قوانین جامع‌تری باید بر ایمنی شهر نظارت کند. این قوانین باید دستگاه‌ها و آحاد جامعه را مکلف کند که مسئولیت‌های خود را نسبت به ایمن بودن فضایی که زندگی می‌کنند بر عهده گرفته و انجام دهند. به این دلیل که این فقط مسئولیت دستگاه‌ها نیست که بیایند و نظارت کنند. شهروندان و همه گروه‌های شهروندی باید از قوانینی تبعیت کنند.»او ادامه می‌دهد که «متأسفانه تاکنون، قوانین خیلی جامعیت لازم را نداشته‌اند و ما گاهی مشاهده می‌کنیم که معضلاتی در زمینه ایمنی وجود دارد.»داوری در خصوص تجهیزات هم می‌گوید که «امیدوار است روزی این تمایل و گرایش در صنعت به وجود بیاید که به سمت تجهیزات آتش‌نشانی بیایند؛ بسیاری از این تجهیزات باید داخلی سازی شود. بیشتر تجهیزات در حال حاضر از خارج از کشور وارد می‌شود و باید این روند تغییر کند.»او رسیدگی به امور آتش‌نشان‌ها را هم با توجه به شرایط شغلی که آنها دارند، همیشه مهم می‌داند که باید بودجه‌های خوبی به این مساله اختصاص داده شود تا ما از نظر سرمایه انسانی هم در همه زمینه‌ها ارتقا پیدا کنیم؛ هم آموزش‌ها و مهارت‌های آتش‌نشان‌ها هم ارتقای کیفیت زندگی آنها.
منبع: آرمان ملی
دیدگاهتان را بنویسید