تعدادی از کاربران فضای کار اشتراکی «باغ کتاب تهران» در گفت‌وگو با «اعتماد» خبر دادند که قرار است به بهانه «بهینه‌سازی امکانات و فضا» بخشی از «میز پژوهش» که وابسته به یک شرکت خصوصی بوده و هزینه اشتراک ارزان‌تری داشته، تعطیل شود و در عوض، هزینه اشتراک بخش دیگر که متعلق به یک نهاد خاص است، افزایش یابد و همزمان تدابیر سخت‌گیرانه‌تری برای رعایت حجاب و همچنین محدودیت‌هایی برای دسترسی برخی شاغلان یا گروه‌های سنی خاص در این مجموعه اعمال شود.
«فضای کار اشتراکی» که در دهه اخیر در چند نقطه از شهر تهران دایر شده و در کشورهای پیشرفته جهان قدمت چند دهه‌ای دارد، فضای عمومی با امکاناتی همچون مبلمان اداری، مجهز به اینترنت و آب و برق و… است که با هزینه‌ای اندک، به صورت استیجاری در اختیار متقاضیانی که قادر به پرداخت اجاره سنگین برای یک دفتر کار یا مطالعه و تحقیق نیستند، قرار می‌گیرد. به‌طور معمول، بیشترین کاربران فضای کار اشتراکی، دانشجویان، دانش‌آموزان، محققان و پژوهشگران هستند، اما در مواردی حتی افرادی مشغول به فعالیت‌های تجاری و تخصصی از جمله خوداشتغال‌ها (فریلنسرها) مترجمان، مهندسان نرم‌افزار و طراحان و در مجموع، تمام افرادی که با در اختیار داشتن یک میز کوچک و امکانات محدود اما مهمی همچون اتصال به شبکه سراسری اینترنت، می‌توانند به کار یا فعالیت تحقیقی و پژوهشی مشغول باشند، با پرداخت رقمی ناچیز به عنوان اجاره روزانه، در چنین فضاهایی مستقر می‌شوند در حالی که به انتخاب خودشان، این فعالیت ممکن است به اشتغال و بحث و تبادل نظر گروهی و توسعه روابط علمی و پژوهش هم منجر شود یا اینکه کاربر، حریم جداگانه‌ای برای خودش انتخاب کرده و در چارچوبی دور از دیگران به کار خود مشغول شود.
طی سال‌های اخیر، نمونه‌ای از فضای کار اشتراکی در میدان آزادی، خیابان نلسون ماندلا و باغ کتاب تهران دایر شده و البته مکان فعال در باغ کتاب تهران بیشترین طرفدار و مراجعه را داشته، چراکه این مجموعه، یک مکان فرهنگی وسیع است که به خصوص برای قشر تحصیلکرده یا دانشجو به دلیل همجواری با سایر امکانات مرتبط همچون غرفه‌های فروش کتاب و پردیس سینمایی و سالن تئاتر و دسترسی به مترو و واقع شدن در جوار کتابخانه ملی، قابلیت‌های بیشتری در مقایسه با سایر موارد مشابه دارد.
یکی از کاربران فضای کار اشتراکی باغ کتاب تهران به «اعتماد» می‌گوید: «همه روزه گروه‌های مختلف دانشجویی در این فضا روی پروژه‌های فردی یا گروهی خود کار می‌کنند و همان‌طور که از یک فضای فرهنگی انتظار می‌رود، جمعی از دانش‌آموزان و دانشجویان از ۹ صبح تا ۹ شب در حال مطالعه و پژوهش هستند. صف متقاضیان این فضا، به خصوص در ایام امتحانات و کنکور و به مدت حدود یک ماه، واقعا دیدنی است؛ دانشجویان و دانش‌آموزان کوله به دوشی که از ساعاتی قبل از شروع فعالیت فضای کار اشتراکی، در هر شرایط آب و هوایی و حتی زیر بارش باران و برف منتظر باز شدن درها هستند. ویژگی مثبت فضای کار اشتراکی در باغ کتاب تهران این است که صندلی‌ها و فضایی که در اختیار ما قرار می‌گیرد، در فضای عمومی باغ کتاب قرار دارد و به خصوص، مقررات سختگیرانه کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی در این فضا جاری نیست و بنابراین هیچ اجباری به رعایت سکوت نداریم!»
طبق گفته کاربران، در حال حاضر فضای کار اشتراکی در باغ کتاب تهران که در راهروهای طبقه دوم این مجموعه فرهنگی مستقر است، به دو بخش تقسیم شده و هر بخش، مالک مجزا و اجاره متفاوت دارد؛ «باشگاه همکارا» که توسط یک شرکت خصوصی دایر شده و هزینه اشتراک روزانه (بسته به استفاده از تخفیف دانشجویی یا پرداخت بدون تخفیف) از ۲۰ هزار الی ۳۵ هزار تومان در نوسان است. میز پژوهش «پارادایس هاب» هم توسط نهادی خاص دایر شده و هزینه اشتراک روزانه در این فضای کار اشتراکی ۸۴ هزار تومان است.
تعداد کاربران فضای کار اشتراکی «باشگاه همکارا» طی ۴ سال گذشته به بیش از ۶۰ هزار نفر رسیده و کاربران «باشگاه همکارا» به «اعتماد» می‌گویند که طی هفته‌های اخیر، به دنبال تغییراتی در مدیریت مجموعه باغ کتاب تهران، همزمان با حذف امکان خرید اشتراک هفتگی و ماهانه، مسوولان مجموعه، دو ردیف از میزهای کار در اختیار کاربران «باشگاه همکارا» که در راهروهای جنبی باغ کتاب مستقر بوده را بدون اطلاع قبلی جمع‌آوری کرده و در توجیه این اقدام هم اطلاعیه‌ای با مضمون «ضرورت رعایت نکات ایمنی و HSE» نصب کرده‌اند در حالی که تا این لحظه اقدام مشابه؛ کاهش میز و صندلی‌های اجاره‌ای، برای بخش در اختیار «پارادایس هاب» انجام نشده است.
کاربران «باشگاه همکارا» که حالا به شدت نگران از دست دادن این امکانات هستند به «اعتماد» می‌گویند تصور اغلب کاربران این بود که شرایط ایام پایانی سال با این محدودیت‌ها در ارتباط است و در سال آینده، شرایط به وضعیت قبل برمی‌گردد، اما طبق شنیده‌های جدیدشان متوجه شده‌اند که قصد اصلی برخی مسوولان باغ کتاب تهران این است که بخش ارزان‌قیمت میز پژوهش به‌طور کامل حذف شده یا تحت نظارت همان نهاد خاص دایر‌کننده «پارادایس هاب» قرار بگیرد تا علاوه بر ایجاد نظارت‌هایی بر حریم شخصی کاربران، اعمال سختگیری بر نوع پوشش کاربران و همچنین رعایت حجاب، گزینش متقاضیان و حتی خط‌کشی‌های جنسیتی در میز پژوهش، کاربران مجبور به پرداخت هزینه گران‌تر هم باشند.
یکی از کاربران «باشگاه همکارا» به «اعتماد» می‌گوید: «حتما با ایجاد این سخت‌گیری‌ها و به خصوص، گران‌تر شدن هزینه استفاده، تعداد کاربران بسیار کم می‌شود و قطعا مسوولان باغ کتاب تهران به هدف خود خواهند رسید، چون علت اصلی استقبال بالای دانشجو و دانش‌آموز و محقق و حتی شاغلان آزاد از این فضا، ارزانی اجاره و آزادی‌های فردی سالم بود و حالا اگر قرار باشد آزادی‌های فردی ما در این مکان که یک مکان فرهنگی است سلب شود، حتما از مراجعه و استفاده از این مکان صرف‌نظر می‌کنیم و سراغ مکان و امکان دیگری می‌رویم.»
در حالی که هنوز از قطعیت تدابیر سختگیرانه مدیریت جدید باغ کتاب تهران خبری در دست نیست، کاربران «باشگاه همکارا» به «اعتماد» می‌گویند که ناظران میز پژوهش متعلق به «پارادایس هاب، طی ۵ ماه اخیر و به دنبال آغاز اعتراضات مردمی، بارها در فعالیت کاربران میز پژوهش» باشگاه همکارا مداخله کرده و به بهانه بدحجابی برخی کاربران، حتی باعث دلخوری و کدورت قشر تحصیلکرده و فرهنگی در این مکان شده‌اند و به نظر می‌رسد توجیه مسوولان باغ کتاب تهران درباره «بهینه‌سازی» میز پژوهش «باشگاه همکارا»، ترفندی هوشمندانه برای تحدید آزادی‌های فردی کاربران حتی به قیمت کاهش درآمد مجموعه از این امکان فرهنگی باشد.
طی روزهای اخیر، کاربران «باشگاه همکارا» هشتگ #باشگاه_همکارا_نباید_منحل_بشه، در حمایت از پایداری این امکان فرهنگی ایجاد کرده‌اند و برخی کاربران در صفحه این هشتگ نوشته‌اند: «…. امروز وقتی پامو گذاشتم تو باغ دیگه هیچی مثل قبل نبود. سنگینی عجیبی داشت. هیچ کدوم از بچه‌ها لبخند نداشتن….. تنها دلخوشی من و همسن و سالای من، باشگاه همکارا بود، چون خونه دوم همه‌مون بود. با هم خندیدیم، گریه کردیم خیلی زور داره بخوان از خونه خودمون بیرونمون کنن…. حدود سه سال چهار سالی میشه که اینجام و کلی توش خاطره دارم و همین باعث میشه از جمع شدنش ناراحت بشم ما الان کلی آدمیم، همه‌مون باشگاه همکارا رو دوست داریم و توش خاطره داریم. بیایین همه با هم از جمع شدن این مجموعه جلو‌گیری کنیم….. بگیر، ببند، منحل کن و اسمشم بذار بهینه‌سازی… باشه، ولی بدون که ما غروب نمی‌کنیم!…. من باغ کتاب رو با باشگاه همکاراش زندگی کردم! حس تعلق، روح مکان، حس فضا و… کلماتی بود که تو دروس معماری می‌خوندیم و کلی تعریف براشون ارایه می‌شد ولی درک فضا و مکان معماری چیزی نیست که فقط با کلمه و جمله صورت بگیره و لازمه‌اش حضور در فضاست….. باشگاه همکارا نباید منحل بشه. باید ظرفیتش بیشتر بشه!….. بعد از مسمومیت دانش‌آموزا حالا ترکش‌هاشون داره به دانشجوها میخوره، باشگاه همکارای باغ کتاب، تنها جایی تو تهران هست که دانشجوها میتونن از امکانات نسبتا مناسب برای درس خوندن و انجام پروژه‌هاشون استفاده کنن که همونم دارن ازشون میگیرن!…. آنچه را می‌پرورانی پشت پیشانی بگو… نسلی که زیر برف تو صف موند اما نه صف گوشت و مرغ…»
اقدام برای محدودسازی دسترسی قشر دانشجو و دانش‌آموز و تحصیلکرده و شاغلان آزاد به فضای کار اشتراکی ارزان‌قیمت در باغ کتاب تهران که نهادی متعلق به شهرداری تهران است در حالی صورت می‌گیرد که طی روزهای اخیر، عضویت ۱۲ کاربر کتابخانه ملی هم به دلیل رعایت نکردن حجاب تعلیق و لغو شد و تعدادی از کاربران کتابخانه ملی هم به «اعتماد» خبر دادند که طی هفته‌های اخیر و پس از ۱۱ سال، مسوولان کتابخانه ملی با توجیه صرفه‌جویی در مصرف گاز، استفاده از سالن قرائتخانه کتابخانه ملی در نوبت شبانه – ساعات ۹ شب تا ۷ صبح – را متوقف کرده‌اند در حالی که تعداد کل کاربران قرائتخانه در این ساعات پایانی شب و آغاز صبح، حدود ۵۰ نفر است، چون فقط فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد یا دانشجویان دکتری تخصصی می‌توانند در این نوبت کاری از سالن قرائتخانه استفاده کنند. تعدادی از کاربران و اعضای کتابخانه ملی به «اعتماد» می‌گویند حالا که با افزایش دمای هوا، هیچ نیازی به صرفه‌جویی در مصرف گاز نیست، احتمال ارتباط ممنوعیت استفاده از سالن قرائتخانه تنها کتابخانه شبانه‌روزی کشور در نوبت شب تا صبح با مداخله در حریم آزادی‌های فردی قشر تحصیلکرده بسیار بالاست.
منبع: اعتماد
دیدگاهتان را بنویسید