مهدی ذاکری
این روزها ازدواج زودهنگام دختران و پسران دانش‌آموز در بسیاری از نقاط هرمزگان رواج پیدا کرده است و این نوع ازدواج‌ها اغلب از روی احساسات، تعصبات مذهبی یا به دلیل فقر مالی انجام می‌شود.
اشاره:
متأسفانه این روزها ازدواج زودهنگام دختران و پسران دانش‌آموز در بسیاری از نقاط هرمزگان رواج پیدا کرده است و این نوع ازدواج‌ها اغلب از روی احساسات یا به دلیل فقر مالی انجام می‌شود. اما مثل هر مساله فرهنگی دیگر این موضوع باید از درون خانواده‌ها اصلاح شود که آنان با ارتقا فرهنگی خود تن به چنین مسائلی ندهند؛ البته نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با تصویب قانون در خصوص ازدواج‌های زودهنگام می‌توانند تبعات این مساله را پایین بیاورند.
شرایط ازدواج
دستیابی به قدرت تصمیم‌گیری، فراگیری مهارت‌های زندگی زناشویی و رسیدن به شرایط اقتصادی مطلوب برای تشکیل یک زندگی مشترک لازم است اما این شرایط در وضعیت کودک همسری قابل تحقق نیست. «شهیندخت مولاوردی» معاون سابق امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نیز معتقد بود جلوگیری از کودک همسری باید به‌عنوان یک مطالبه عمومی از طرف آحاد جامعه مطرح شود زیرا با وجود اهتمام‌ها در سال‌های اخیر، آمار ازدواج دختران در سنین پایین رو به افزایش است.
از بین رفتن طعم نوجوانی و جوانی
کارشناسان معتقدند ازدواج‌های زودهنگام تجربه شیرین نوجوانی و جوانی را از افراد می‌گیرد و برخی دیدگاه‌های مذهبی، فرهنگی و اقتصادی از عواملی است که افراد را به سمت ازدواج‌های زودهنگام می‌کشاند تا جایی که گروهی معتقدند ازدواج زودهنگام نوعی فضیلت است.
ارتباطات عاطفی دختران و پسران در نوجوانی
وضعیت امروز در بسیاری از نقاط ایران به نحوی است که برخی از نوجوانان و جوانان به دلیل ارتباط صمیمی با جنس مخالف و ایجاد رابطه عاطفی بدون هیچ آگاهی یا پیش‌زمینه‌ای تصمیم به ازدواج می‌گیرند و برخی از خانواده‌ها نیز به خیال خود برای جلوگیری از شکل‌گیری روابط نامشروع و به گناه افتادن دختران و پسران شرایط کودک همسری را تسهیل یا مهیا می‌کنند.
فشار اقتصادی
اما در خانواده‌های پرجمعیت خصوصا در روستاها فشار اقتصادی یکی از دلایلی است والدین مجبور می‌شوند دختر خود را در سنین بسیار پایین به اصطلاح راهی خانه شوهر کنند و در سنی که فرد به ثبات فکری و هیجانی نرسیده است و تصویری از آینده ندارد مجبور به پذیرفتن مسئولیت بزرگ است که این مساله در آینده باعث می‌شود رضایت زناشویی کاهش یابد.
تشریح دلایل
در همین رابطه «مصطفی ارزه گر» کارشناس روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه جامع هرمزگان در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار دلفین عنوان کرد: اگر ازدواج زودهنگام فرزندان به ویژه فرزندان دختر به یک ارزش تبدیل شود، معضلی اجتماعی است، البته علل فردی نیز ممکن است بر این موضوع دامن بزند؛ به عنوان مثال ارتباط با جنس مخالف و درگیری در رابطه‌ای عاطفی در شرایط اجتماعی ایران ممکن است افراد را به سمت ازدواج هدایت کند.
ارزه‌گر با بیان اینکه عامل مذهبی نیز یکی دیگر از دلایل ازدواج‌های زودهنگام است، افرود: در کشور ما برخی از خانواده‌ها خصوصاً خانواده‌های سنتی در جوامع کوچک و روستایی اعتقاد دارند برای جلوگیری از روابط نامشروع فرزندان باید آنان را راهی خانه بخت کرد که این مساله نیز می‌تواند آسیب‌زا باشد.
نقش فضای مجازی
وی با اشاره به اینکه امروزه فضای مجازی در ازدواج‌های زودهنگام یا کودک همسری نقش بسیاری را ایفا می‌کند افزود: متأسفانه شرایط کرونایی موجب شده است حوزه آموزشی دانش‌آموزان بیش از پیش به سمت فضای مجازی برود، از سوی دیگر خانواده‌ها اطلاعات لازم و کاملی از فضای مجازی ندارند؛ این در شرایطی است که فرزندان بسیار راحت در این فضا در حال جستجو و ارتباط‌گیری هستند.
این کارشناس روانشناس بالینی با بیان اینکه ارتباط‌گیری‌های که در فضای مجازی با جنس مخالف صورت می‌گیرد می‌توان به‌عنوان یکی از عوامل ازدواج‌های زودهنگام عنوان کرد و گفت: متأسفانه این روزها سن بلوغ جنسی افراد کاهش یافته است اما شاهد آن هستیم افراد در سن‌های بالای بیست سال هنوز به بلوغ فکری و اجتماعی نرسیده‌اند، دختران و پسران باید افراد جامعه خود را بشناسند و فهم و درک کاملی از زندگی مشترک داشته باشد؛ بسیاری از زندگی‌های که منجر به طلاق می‌شود فرد به بلوغ رشدی، فکری و اجتماعی نرسیده است.
سن مناسب ازدواج
وی ضمن اشاره به اینکه رشد فکری و اجتماعی سن خاصی ندارد و در افراد متفاوت است، عنوان کرد: سن مناسب ازدواج در دختران از ۲۵ تا ۲۸ سالگی توصیه می‌شود و در پسران بین ۳۰ تا ۳۵ سال که متأسفانه سن ازدواج به دلیل نرسیدن جوانان به رشد فکری، عاطفی و اجتماعی بالا خواهد رفت.
نقــش خـانــواده و مــدارس در آگاهی بخشی
ارزه‌گر بر نقش آموزشی خانواده‌ها تاکید کرد و اظهار داشت: مدارس در مقطع متوسطه باید یک سری آموزش‌ها به دانش‌آموزان با توجه به آسیب‌های که ممکن است متحمل شوند، ارائه دهند.
وی گفت: بدون تعارف سیستم آموزشی ما نواقص بسیاری دارد و یکی از نواقص مهم آن ضعف در ارائه‌ی آموزش‌های لازم به نوجوانان است.
وی با اشاره به اینکه امروزه روان‌شناسان و متخصصان این حوزه می‌توانند نقش بسزایی در ارائه‌ی آموزش‌های لازم داشته باشند، افزود: این آموزش‌ها را می‌توان از محافل عمومی شروع کرد و من معتقدم این روزها فرهنگ‌سرا‌ها باید به این سمت سوق پیدا کنند و بعضی از عوامل آسیب‌زا را که دامن‌گیر جامعه ماست، به‌صورت یک فرهنگ مفید دربیاورند تا در آینده‌ی جوانان تأثیر بسزایی داشته باشد.
طلاق یا طلاق سفید
این کارشناس روانشناس بالینی بازماندن از تحصیل و عدم رضایت از زندگی زناشویی را به‌عنوان معایبی بزرگ در ازدواج‌های زودهنگام عنوان کرد و گفت: این وضیعت یا منجر به طلاق یا طلاق‌های سفید خواهد شد و سلامت روان جامعه را به خطر خواهد انداخت؛ وقتی مسئولیت بزرگی به فردی که آمادگی آن را ندارد بنا به هر دلیلی داده شود، خطرات وقوع طلاق را بالا می‌برد.
آموزش‌های فرمالیته‌ی شبکه بهداشت
وی ضمن بیان اینکه امروزه در ازدواج‌های زودهنگام نبود آمورش های پیش از ازدواج امری مشهود است، عنوان کرد: آموزش‌هایی را که شبکه بهداشت و درمان برای تائید ازدواج جوانان برگزار می‌کند، آموزشی فرمالیته است و آموزشی نیست که میزان آمادگی فرد برای وارد شدن به مرحله جدید زندگی را بسنجد یا آن را ارتقا دهد. ارزه‌گر افزود: ما در برگزاری مراسمات مذهبی توانسته‌ایم فرهنگ‌سازی کنیم، اما به آن باور نرسیده‌ایم که آموزش‌های مهارت‌های اجتماعی برای افراد در مواقعی از مراسمات مذهبی هم واجب‌تر می‌شود؛ همه افراد جامعه و تشکل‌های دانشجویی در دانشگاه‌ها می‌توانند در این امر سرنوشت‌ساز باشند.
وی در پایان با بیان اینکه متأسفانه امروز اغلب اشخاص به افرادی آمارساز تبدیل شده‌اند، گفت: این موضوع واقعیتی است که دامن اکثر نهادهای کشور را گرفته است، اما متولیان فرهنگی باید به سمت واقعیت‌گرایی حرکت کنند.
منبع:دلفین
دیدگاهتان را بنویسید