زنان رئیس‌جمهور شوند! این جمله سال‌ها از سوی اصلاح‌طلبان مطرح و مورد تاکید قرار می‌گرفت و می‌گیرد چنانکه «اعظم طالقانی» دختر آیت‌ا… طالقانی، نماینده مجلس اول و مبارز انقلابی که سال‌ها زندان رژیم پهلوی را در کارنامه‌اش داشت نخستین زنی بود که سال ۷۶ خود را به ساختمان وزارت کشور رساند تا در انتخابات نام‌نویسی کند و به قول خودش، این تفسیر دوپهلو از «رجل سیاسی» را به محک بگذارد؛ اما او نه سال ۷۶ و نه هیچ دوره دیگری نتوانست نظر موافق شورای نگهبان را به خود جلب کند. نکته قابل تامل اما اینجاست که امسال زنان اصولگرا خود را برای ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری آماده می‌کنند و تاسف‌بار این است که برخی با شعار رئیس جمهور خانم درصدد ورود به مجلس هستند. سوال اینجاست که چرا وقتی زنان و مردان اصلاح‌طلب از شورای نگهبان درخواست تفسیر اصل ۱۱۵ قانون اساسی را داشتند یا سکوت کردند یا علیه رقیب سیاسی نوشتند و حرف زدند اما حالا همین اصل را نادیده گرفته و ریاست‌جمهوری را حق زنان می‌دانند و جلوس بر کرسی مجلس را حق خودشان! یکی به نعل یکی به میخ لاله افتخاری نماینده اسبق مجلس که دکترای علوم قرآنی دارد و در حال حاضر عضو هیات‌علمی و استادیار دانشگاه، داور مسابقات قرآنی و پژوهشی، عضو گروه مبلغان زباندان امور بین‌المللی سازمان حج و زیارت، عضو جمعیت زنان انقلاب اسلامی و عضو دائم مرکز دانش‌پژوهان شاهد است. اکنون او می‌گوید که کاندیدای میان‌دوره‌ای مجلس می‌شود اما برای رای‌آوری خودش به تبلیغ رئیس‌جمهور شدن زنان مشغول است. افتخاری چنین گفته که «سخنگوی شورای نگهبان امکان حضور یک زن را رد نکرده است ما قبلا وزیر زن نداشتیم ولی خانم دستجردی وزیر خانم بود و مشکلی پیش نیامد. ریاست‌جمهوری یک سایز بزرگ‌تر از وزارت و گامی بلندتر است بنابراین نباید مشکلی باشد و مهم نظر شورای نگهبان است که سخنگوی شورای نگهبان اعلام کرد، مشکلی وجود ندارد و احتمال اینکه یک زن تایید ۱۴۰۰ باشد کاملا وجود دارد.» البته افتخاری هر چه بگوید نمی‌تواند از دایره اصولگرایی و اعتقادات و مواضع این جریان خارج شود یعنی به نحوی عمل نمی‌کند که مورد انتقاد دلواپسان اصولگرا قرار گیرد؛ به عنوان نمونه می‌گوید که «هر گزینه‌ای که از طرف شورای نگهبان به عنوان رجل سیاسی تایید شود چه خانم و چه آقا اگر در شاخص‌های مربوطه امتیازی قوی کسب کند، مورد حمایت ما خواهد بود. کسانی که وارد گود شده‌اند کم نیستند ولی رشدها خوب بود و باید از بین همه این خوب‌ها خوب‌ترها را انتخاب کرد.» البته این اظهارات را می‌توان مثبت هم تلقی کرد یعنی افتخاری به برابری توانایی زنان و مردان اشاره دارد و اینکه زنان سال‌ها از رسیدن به حق خود محروم بودند درحالی‌که توانایی بالایی داشتند. هدف افتخاری چیست؟آنچه افتخاری را مجاب به اعلام حق زنان برای کاندیدا شدن در انتخابات ۱۴۰۰ کرده بدون شک جلب توجه افکار عمومی است تا از او چهره‌ای تلاشگر در مسیر تحقق اهداف زنان ساخته شود. او می‌گوید: «تجربیاتی ۱۲ساله وجود دارد و به‌هرحال برنامه‌هایی دارم و مسائلی وجود دارد، به‌خاطر انتظاری که مردم و نخبگان دارند به نظر من باید وارد این عرصه می‌شدم. من ۱۲سال در عرصه سیاسی بودم و برنامه من کاملا مشخص است.» او سه دوره نماینده مجلس بوده و معتقد است این تجربه کافی‌ست تا بار دیگر به بهارستان وارد شود. همگان می‌دانند اکنون تفسیر اصل ۱۱۵ قانون اساسی سد راه کاندیداتوری زنان شده است؛ اصلی که رجل سیاسی بودن را شرط کاندیداتوری عنوان کرده و اما به‌صراحت مشخص نکرده که آیا زنان هم رجل سیاسی محسوب می‌شوند یا خیر. زهرا شجاعی که از گزینه‌های مطرح برای کاندیداتوری است درباره تعریف واژه رجل سیاسی می‌گوید: «در ادبیات دینی رجل به معنای شخصیت به کار رفته است. به‌طور مثال در یکی از آیه‌های سوره جمعه، رجال به معنی شخصیت است. اما در آیات دیگری مانند آیه ۳۷ سوره نور «رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَهٌ وَلَا بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّه» و آیه ۴۶ سوره اعراف «وَعَلَی الْأَعْرَافِ رِجَالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیمَاهُمْ» رجال فقط برای مردان به کار رفته است. با این حال علم رجال، علم شناسایی راویان احادیث بوده و در کتاب‌های رجالی نام زنان برای راوی حدیث آمده است». زهرا شجاعی در پاسخ به اینکه چهره مناسب برای ریاست‌جمهوری زنان در ایران چه کسی است؟ پاسخ داد: نمی‌توان الان به این سوال پاسخ داد. زنان بسیاری هستند که در تعریف رجل سیاسی می‌گنجند اما با توجه به فضای مسموم سیاست نمی‌توان در حال حاضر از آنان نام برد؛ زیرا بنای اعتراض نسبت به آنان باز می‌شود. اعلام کاندیداتوری یا تبلیغ؟نکته قابل توجه اینجاست که سخنگوی شورای نگهبان بیان کرد که شاید در انتخابات آینده کاندیدای زن داشته باشیم اما چند روز بعد اینچنین اظهاراتش را تغییر داد و گفت: «در این زمینه یک‌سری بحث‌های فرهنگی در کشور ما جاری است و مساله‌ای نیست که صرفا با یک قانون آن را حل کنیم و در وهله اول باید این بحث فرهنگی حل شود که فعلا تغییری در این زمینه به وجود نیامده است. نظر فقهای شورای نگهبان درباره حضور زنان در انتخابات ریاست‌جمهوری تغییری نکرده است و بنده در مصاحبه‌ای گفتم ان‌شاا… در دوره‌های آتی این رویه نیز اصلاح می‌شود.» بنابراین مشخص است که شورای نگهبان هنوز تصمیم جدی برای تفسیر اصل ۱۱۵ ندارد و در اذهان هست که مرحوم آیت‌ا… یزدی در سال ۹۲ گفته بود: «در بین افرادی که ثبت‌نام کرده‌اند، ده، دوازده خانم حضور دارند؛ یکی از آنها گفته که اگر من رئیس‌جمهور شوم، نیمی از کابینه‌ام خانم‌ها و نیم دیگر آقایان خواهند بود»؛ مثل معروفی هست که کسی می‌خواست وارد روستایی شود، اصلا راهش نمی‌دادند وارد روستا شود، اما می‌گفت خانه کدخدا کجاست؟!؛ قانون اجازه رئیس‌جمهور شدن را به خانم‌ها نمی‌دهد، حالا چطور این فرد ترکیب کابینه را هم مشخص کرده است!» به‌نظر نمی‌رسد در سال ۱۴۰۰ به خانمی اجازه کاندیداتوری داده شود یا صلاحیتش را تایید کنند. اعلام کاندیداتوری لاله افتخاری را هم شاید باید نوعی تبلیغات انتخاباتی برای خودش در انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس تلقی کرد یعنی این جریان درصدد است که تغییر رویکردها علیه زنان را چنین تبلیغ کند. به هرحال نباید فراموش کرد هیچ اصولگرایی به خود اجازه نقد صحیح را نمی‌دهد حتی اگر موضوع بر سر درخواست تفسیر اصل ۱۱۵ باشد و اکنون رئیس جمهور خانم پله ترقی زنان اصولگرا برای رسیدن به کرسی‌های دیگر است.
مطهره شفیعی
منبع : آرمان ملی
دیدگاهتان را بنویسید