یگانه شوق الشعرا: توزیع واکسن در کشور تا چندی پیش یعنی اواخر مرداد ماه به صورت سنی بود. به این معنا که افراد بر اساس سال تولد خود در اولویت تزریق واکسن قرار می‌گرفتند که بدین وسیله بخش بزرگی از جمعیت سالمند کشور واکسینه و در مقابل ویروس مصون شدند. ۵ مرداد بود که به دستور وزیر بهداشت وقت، اولویت‌بندی جدید واکسیناسیون کرونا اعلام شد و بر اساس آن رانندگان حمل‌ونقل عمومی شهری، ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی، زندانیان، معلمان و خبرنگاران، بیماران دیابتی که در سامانه ثبت نام کرده‌اند و باقیمانده بیماران صعب‌العلاج و بیماران خاص و نادر، در اولویت تزریق واکسن قرار گرفتند. به این فهرست، استادان حوزه و دانشگاه هم اضافه شد.این روزها توزیع واکسیناسیون کرونا به صورت صنفی شده است و افراد بر اساس شغل خود در اولویت دریافت واکسن قرار می‌گیرند. ذکر این نکته در این جا لازم است که مطالبه واکسیناسیون همگانی یک مطالبه بحق
تما م جمعیت ایران است و دولت باید هرچه زودتر به این مطالبه پاسخ دهد زیرا مدت هاست که جان و مال مردم به خطر افتاده است. اما آمار مشارکت زنان در بازار کار در ایران بسیار پایین‌تر از آمار جهانی است و ساختار بازار کار کشور از نظر جنسیتی بسیار نامتقارن و عرضه نیروی کار مردان در ایران به مراتب بیش از زنان است. جمعیت فعال مردان از ۱۹.۹ میلیون نفر در سال ۱۳۹۲ به ۲۲ میلیون نفر در سال ۱۳۹۸ رسیده؛ حال آنکه طی دوره مذکور جمعیت فعال زنان از ۳.۹ میلیون نفر به ۵.۳ میلیون نفر رسیده است. اگرچه نرخ مشارکت اقتصادی مردان و زنان روند افزایشی داشته لکن نرخ مذکور برای مردان در طی دوره ۱۳۹۲-۱۳۹۸، به متوسط تقریباً ۶۳.۷ درصد بوده، در حالی که برای زنان ۱۴.۳ درصد است. به بیان دیگر، از هر ۱۰۰ زن بالای ۱۰ سال سن، حدود ۱۴ نفر در فعالیت‌های اقتصادی مشارکت دارند. در سال ۱۳۹۸ از کل شاغلان کشور ۲۰ میلیون نفر مرد و ۴.۳ میلیون نفر (معادل حدود ۱۷.۸ درصد) زن بوده‌اند.با توجه با این موارد توزیع واکسیناسیون به صورت صنفی میتواند مسبب نوعی تبعیض جنسیتی در ایران باشد. چراکه نرخ اشتغال آقایان به مراتب بیشتر از خانم هاست و بخش بزرگی از جمعیت زنان در هیچ صنفی عضو نیستند و به مشاغل خانگی و خانه داری یا کارهای غیر رسمی مشغول هستند.پس این فرضیه قوت می‌گیرد که آیا در کشور ما زنان کمتر از مردان واکسن دریافت می‌کنند؟
- سهم قابل توجه زنان تحصیلکرده بیکار بین بیکاران سال ۹۹
مطابق با آمار منتشره مرکز آمار ایران، در سال ۹۹ سهم «جمعیت بیکار» فارغ التحصیل آموزش عالی از کل بیکاران، ۳۸.۹ درصد بوده است که سهم زنان در این بین با افزایش ۲.۹ درصدی به ۷۰.۴ درصد رسیده است.به گزارش ایسنا، مطابق با این آمار، در سال ۹۹ نرخ بیکاری جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر با ۱.۱ درصد کاهش نسبت به سال ۹۸ به ۹.۶ رسیده است که همین نرخ برای زنان ۱۵.۶ درصد و برای مردان ۸.۴ درصد بوده است.سهم «زنان شاغل» فارغ التحصیل آموزش عالی از کل شاغلان سال ۹۹ نیز با ۳.۸ درصد افزایش نسبت به سال ۹۸ به ۴۴.۳ درصد رسیده است.از سوی دیگر نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله در سال ۹۹ با ۲.۳ درصد کاهش نسبت به سال ۹۸ به ۲۳.۷ درصد رسیده است که سهم زنان از این آمار ۳۶ درصد و سهم مردان ۲۱.۲ درصد است.همچنین نرخ بیکاری جوانان ۱۸ تا ۳۵ ساله در سال ۹۹ نیز با ۱.۲ درصد کاهش نسبت به سال ۹۸ به ۱۶.۷ درصد رسیده است. در این بین سهم زنان ۲۷.۹ درصد و سهم مردان ۱۴.۱ درصد است.
- تبعیض در سطوح مختلف
فرشیده اسدی فعال حوزه زنان در این باره به آفتاب یزد گفت:«به نظر من توزیع واکسیناسیون کرونا به صورت صنفی نه فقط باعث تبعیض جنسیتی شده است که این شیوه از توزیع ممکن است در سطوح مختلفی تبعیض ایجاد کند. برای مثال وضعیت اشتغال به وجود آورنده نوعی قشر‌بندی اجتماعی است که خود نوعی تبعیض است. برای مثال بارها در ادبیات افراد شنیده شده است که مهندسان با کارگران در ارتباط هستند پس باید در اولویت دریافت واکسن قرار بگیرند.قدرت اقتصادی، جایگاه و میزان ارتباط صنف با دولت میتواند در اولویت داشتن تاثیرگذار باشد.همچنین منابع مالی که برخی از اصناف به آن دسترسی دارند ایجاد‌کننده نوعی از تبعیض است.ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که همچنان اصرار بر
خانه نشین کردن زن‌ها وجود دارد و همچنان میزان حضور مردان در عرصه عمومی و شغل‌ها بیشتر است.بنابراین توزیع واکسیناسیون به این صورت میتواند از لحاظ جنسیتی هم ایجاد‌کننده نوعی از تبعیض باشد.فرآیند واکسیناسیون در ایران به کندی انجام می‌گیرد و حتی اگر توزیع واکسن به صورت سنی هم باشد چالش‌هایی ایجاد می‌کند. برای مثال بسیاری از قشر جوان مجبور به حضور در عرصه عمومی هستند و امکان کار نکردن برای آن‌ها وجود ندارد.اگر واکسیناسیون با سرعت و به صورت گسترده انجام شود از این چالش‌ها کاسته می‌شود. »
- تبعیض طبقاتی و جنسیتی
رایحه مظفریان فعال حوزه زنان نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«به این موضوع به صورت طبقاتی نیز می‌شود نگاه کرد.به این معنا که الان علاوه بر اینکه شغل و جنسیت در دریافت واکسن اثر بخش است یک موضوع دیگر تبعیض طبقاتی است. طبقات پایین جامعه که افرادی هستند که شاید بیشتر به دریافت واکسن نیاز دارند در این نوع از واکسیناسیون بی‌بهره باقی مانده اند.به نظر من این نوع تقسیم‌بندی سوالات بسیاری را پررنگ می‌سازد.حتی به نظر من بیشتر صنف‌هایی واکسن دریافت می‌کنند که در جامعه برش بیشتری دارند.هرچه قدر زور صنفی بیشتر بوده است میزان دریافت واکسن در آن صنف نیز بالاتر است.تزریق واکسیناسیون به صورت صنفی باعث تبعیض طبقاتی و جنسیتی در کشور می‌شود.این کار تمام تبعیض‌ها را در زیر یک چتر جمع می‌کند.زیرا حتی اولویت قرار دادن اصناف هم معیار مشخص و شفافی ندارد و قدرت اقتصادی آن صنف و برش آن مطرح است.
خوش شانس‌ترین گروه صنفی که بیشترین زنان را به خود اختصاص می‌دهد از بین گروه‌هایی که اعلام کردند معلمان هستند ولی مثلا ۳۰ درصد از زنان جزو اعضای هیئت علمی هستند. اگر نگاهی داشته باشیم به جدول صنوفی، زنان طبقات اجتماعی پایین سهمی در این تزریقات ندارند در حالی که به دلیل عدم آموزش کافی، عدم امکانات کافی، عدم سواد کافی نیازمندترند چون احتمال اینکه پروتکل هارا رعایت کنند کمتر است. در آماری هم که از حضور زنان در این اصناف ارائه می‌شود حضور زنان جز معلمان بسیار پایین هست به این معنا که مردان سهم بیشتری در دریافت واکسن خواهند داشت »
- بسیاری در هیچ صنفی قرار نمی‌گیرند
امیرمحمود حریرچی جامعه شناس نیز در این باره به آفتاب یزد گفت:«زنان در کارهای تولیدی در جامعه ما حداکثر ۲۰ درصد ایفا‌کننده نقش هستند و ۸۰ درصد این جمعیت به مشاغل غیر تولیدی مشغول هستند. بنابراین آنچه مسلم است که دائما مطرح می‌شود باید به زنان سرپرس خانوار و… یاری‌رسانی کرد اما در این جا این گروه را به صورت صنف در نظر نمی‌گیرند. از سوی دیگر طبقات محروم جامعه که به مشاغلی مشغول هستند که در هیچ صنفی جای نمی‌گیرند مثل دستفروشی، کار در خانه دیگران و…. به کاربردن واژه صنف این هدف را دنیال دارد که کسانی واکسینه شوند که در خطر هستند و می‌توانند سلامت خود و دیگران را به خطر بیندازند و در اینجاست که باید بحث زنان پررنگ شود زیرا اکثریت در مشاغلی هستند که دیده نمی‌شوند. باید این افراد را در اولویت قرار دهند زیرا بسیاری از آن‌ها شرایط نامناسبی دارند و در خطر هستند.اگر این کار انجام نشود تبعیض
تقویت می‌شود. »
منبع:روزنامه آفتاب یزد
دیدگاهتان را بنویسید