حامد وحیدی: در سه ماه دوم سال ۲۰۲۰ همه‌گیری کرونا باعث ایجاد شرایط خاص برای مردم کره زمین شد. همه درباره بیماری کرونا و نحوه شیوع آن صحبت می‌کردند و در هر جایی اطلاعاتی درباره ویروس و چگونگی محافظت در برابر آن منتشر می‌شد. شیوع ویروس کرونا برای نخستین‌بار اواسط ماه دسامبر (۲۴ آذر) در شهر «ووهان» واقع در مرکز چین گزارش شد و به تدریج به سایر کشورهای دنیا سرایت کرد. در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ بود که «کیانوش جهانپور» رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت اعلام کرد نتایج آزمایش اولیه نشان از دو مورد مشکوک ابتلا به کرونا در قم دارد. پس از آن دولت شروع به فاصله‌گذاری‌های اجتماعی، ایجاد محدودیت‌های تردد و اقدام به تعطیلی‌های پی‌درپی مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات و کارخانه‌ها کرد.
که باعث ایجاد مشکلات متعددی برای تقاضا و عرضه نیروی کار شد که به وخیم‌تر شدن شرایط تولید و بازار کار دامن زد. این تعطیلات و کاهش سطح فعالیت‌های اقتصادی، کشور را در آستانه رکودی کمرشکن قرار داد، به‌طوری که بسیاری از شرکت‌های بزرگ نیز در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند و بسیاری از کارمندان و کارگران خود را اخراج کردند؛ چیزی که در دیگر کشورهای توسعه‌یافته همچون آمریکا نیز اتفاق افتاد و باعث افزایش نرخ بیکاری تا سطح ۱۵ درصد نیز شد. بررسی وضعیت بازار کار ایران پس از شروع همه‌گیری و آغاز تعطیلات نشان می‌دهد که در فصل بهار سال ۱۳۹۹، جمعیت غیرفعال افزایش قابل توجهی داشته است و تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازار کار نیز به جای آنکه در افزایش نرخ بیکاری قابل مشاهده باشد، در افزایش جمعیت غیرفعال و کاهش نرخ مشارکت نمایان شده است. طبق نظرسنجی که در این زمینه از کارکنان شرکت‌های ایرانی به عمل آمده، به‌طور میانگین سه نفر از هر ۱۰ نفر شاغل تجربه تعدیل و از دست دادن شغل در زمان شیوع کرونا را داشته‌اند که این عدد نسبتاً بزرگی است. به خوبی می‌توان فهمید که در این دوره، فشار زیادی بر روی مردم به ویژه طبقه ضعیف جامعه بود و در این میان نبود کار و کاهش تولید و افزایش فشار تورمی نیز بر شدت آن می‌افزود. برای بررسی اثرات همه‌گیری کرونا و تاثیر اقتصادی که رکود ناشی از آن به بار آورد، توجه ویژه‌ای به بازار کار و شرایط آن می‌شود. بدیهی است که این رکود اقتصادی اثرات متفاوتی بر روی افراد با زمینه‌های اجتماعی متفاوت بگذارد. به عنوان مثال در مقایسه با افراد کم‌سواد، کرونا تاثیر کمتری بر روی درآمد افراد تحصیل‌کرده داشت؛ زیرا غالباً افراد تحصیل‌کرده می‌توانستند با استفاده از مزیت استفاده از اینترنت و انجام وظایف خود در قالب دورکاری، حتی در شرایط تعطیلی‌ها و محدودیت‌های کرونایی نیز مشغول به کار باشند و حقوق دریافت کنند. اما این امر برای کارگران کارخانه‌ها موضوعیت نداشت. رکود اقتصادی حتی بر روی وضعیت کاری زنان و مردان نیز به صورت متفاوت اثر می‌گذارد. بسیاری از مقالات به این موضع اشاره کرده‌اند که تاثیر همه‌گیری کرونا بر نیروی کار اقتصادهای توسعه‌یافته مانند ایالات‌متحده، بریتانیا، سوئد و اروپا ناهمگن است و اثرات آن بر استخدام زنان بیشتر از مردان بوده است (Web, 2009). از سوی دیگر، در کشورهای در حال توسعه، تحقیقات در مورد شکاف جنسیتی به‌طور کلی در طول همه‌گیری این بیماری بسیار محدود بوده و کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، گروهی از پژوهشگران ایرانی در مقاله‌ای تحت عنوان «اثرات ناهمگن ویروس کرونا روی شکاف جنسیتی در ایران» به بررسی تاثیر همه‌گیری کرونا بر بازار کار ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه و شکاف جنسیتی که به وجود آورده است می‌پردازند. در ادامه خلاصه‌ای از این مقاله ارائه می‌شود.
منبع: تجارت فردا
دیدگاهتان را بنویسید